Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania - Archiwum 2018

fot. arch. ECPiP

W dniu 5 lipca Ekspozycję Historyczno - Dydaktyczną przy Górze Śmierci, odwiedziła 15 osobowa grupa dzieci rajdu rowerowego na czele z instruktorem panem Maciejem Sobotowskim. Uczestnicy "Wakacji z CKiB" w pierwszej kolejności przeszli na Górę Śmierci aby oddać hołd ofiarom obozów pracy przymusowej w Pustkowie.

Następnie wraz z przewodnikiem zwiedzili Ekspozycję, zapoznając się z tragicznymi losami mieszkańców ziemi dębickiej podczas II wojny światowej.

Wśród wystaw, które zobaczyli pierwszą była wystawa czasowa pt. "Ucieczki więźniów z obozu".

W baraku żołnierskim, uczestnikom rajdu rowerowego przybliżono okres funkcjonowania niemieckiego poligonu wojskowego Waffen SS „Truppenübungsplatz Heidelager”, a w baraku więźniarskim, martyrologię więźniów obozów pracy przymusowej dla Polaków, Żydów i jeńców sowieckich. 

fot. arch. ECPiP

W piątkowy wieczór 29 czerwca odbyło się "Spotkanie z Historią", którego wykładowcą była pani dr Edyta Adamczyk-Pluta.
Tematem tego spotkania była "Nowa rzeczywistość społeczno-polityczna. Mieszkańcy Dębicy i powiatu dębickiego w latach 1944-56".

W trakcie swojego wykładu pani dr Edyta Adamczyk-Pluta starała się nakreślić wyjątkowo trudną, a zarazem złożoną i niekiedy tragiczną sytuację mieszkańców ziemi dębickiej. Wykład obejmował okres od 1944 r., a więc czas trwających jeszcze działań wojennych, po niezwykle siermiężne i bolesne dla społeczeństwa Dębicy i okolic, lata powojenne do 1956 r.

Tamten okres, to historia lat schyłku II wojny światowej, wyzwolenia z okupacji niemieckiej i wprowadzania na bagnetach Armii Czerwonej znienawidzonego reżimu sowieckiego na ziemiach polskich. To również opowieść o ciężkim losie żołnierzy ruchu oporu Armii Krajowej i opozycji politycznej, Kościoła, a jednocześnie osadzania się nowych, komunistycznych struktur władzy PPR, budowy zbrodniczego aparatu urzędów bezpieczeństwa i innych organów nowego systemu.
To też czasy wielu ofiar wojny, zniszczeń wojennych i niepokojów. Obawy o jutro, licznych pogłosek o potencjalnej trzeciej wojnie światowej oraz codziennych trudnościach związanych z brakiem żywności, pracy, odbudową z ruin domów, budynków użyteczności publicznej, zakładów pracy i szkół. To także okres kształtowania się struktur władzy samorządowej, walki politycznej, wprowadzanych w życie planów gospodarczych, a także tzw. „nowomowy” i świąt związanych z kolejnymi rocznicami zakończenia wojny czy świętem pracy 1 maja, które preferowała i organizowała nowa władza. 

Ponad dwugodzinną prelekcję wykładowczyni ubarwiła ciekawą prezentacją multimedialną, która wzbogacało szereg unikatowych zdjęć i danych przybliżających, głównych bohaterów, miejsca i wydarzenia tamtych czasów.

Pod koniec spotkania był czas na pytania i osobiste refleksje uczestników tego wieczoru.
Warto zwrócić uwagę również na wydaną w 2015 r. publikację Pani Doktor pt. „Władza a społeczeństwo. Dębica i powiat dębicki
w latach 1944-1956”, którą można było nabyć podczas spotkania. Książka ta jest pokłosiem wielu lat badań Autorki, ma ona charakter pionierski, a jednocześnie w sposób niezwykle kompleksowy opisuje powyższy temat.

4 lipca, Ekspozycję Historyczno - Dydaktyczną przy Górze Śmierci zwiedzili uczniowie klas 0-VII Szkoły Podstawowej nr 8 w Dębicy, przebywający na kolonii. Młodzież zapoznała się z historią niemieckiego poligonu wojskowego Waffen SS „Truppenübungsplatz Heidelager” oraz tragiczną historią więźniów obozów pracy przymusowej funkcjonujących w okresie 1940-1944 w służbie tego poligonu. Uczniowie zwiedzili również wystawę czasową "Ucieczki więźniów z obozu". Po oglądnięciu wystaw muzealnych młodzież udała się na Górę Śmierci by oddać hołd ofiarom obozów poprzez wspólną modlitwę, złożenie kwiatów i zapalenie znicza na pomniku.

Kolejną częścią wizyty był udział młodzieży w warsztatach edukacyjnych. Młodsi uczniowie klas 0-III uczestniczyli w zajęciach „Swój? Inny? Obcy?” - Przejawy nietolerancji we współczesnym świecie". Warsztaty te miały za zadanie uwrażliwić dzieci na wszelkie przejawy nietolerancji i wykształcić w nich postawy szacunku i zrozumienia wobec „inności” drugiego człowieka. Natomiast uczniowie ze starszych klas wzięli udział w warsztatach „Stajemy wszyscy do apelu, umordowani, niewyspani i głodni” – Życie więźniów w obozach pracy przymusowej w Pustkowie". W trakcie tych zajęć szczegółowo omówiono grupy narodowościowe i kategorię więźniów, warunki egzystencji w obozach – mieszkaniowe, sanitarne, prac, porządek dnia, z uwzględnieniem liczebności ofiar obozów pracy przy poligonie Waffen SS „Truppenübungsplatz Heidelager”. Wszyscy uczniowie, młodsi i starsi, wykazali się w trakcie zajęć wielkim zaangażowaniem.

Fot. arch. ECPiP

Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania przy Centrum Kultury i Bibliotek Gminy Dębica zaprasza na kolejny wykład otwarty. Prelegentem czerwcowego "Spotkania z historią" będzie Pani dr Edyta Adamczyk-Pluta, specjalizująca się w historii najnowszej na Rzeszowszczyźnie. Autorka książki –„Władza a społeczeństwo. Dębica i powiat dębicki w latach 1944-1956”.

Wykład Pani dr Edyty Adamczyk-Pluty pt. "Nowa rzeczywistość społeczno-polityczna. Mieszkańcy Dębicy i powiatu dębickiego w latach 1944-56" odbędzie się w piątek 29 czerwca 2018 r. o godzinie 18:00 w sali widowiskowej Domu Kultury w Pustkowie-Osiedlu. Podczas spotkania będzie możliwość zakupu książki dr Edyty Adamczyk-Pluty „Władza a społeczeństwo. Dębica i powiat dębicki w latach 1944-1956”. Wstęp wolny.

Dr Edyta Adamczyk-Pluta ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Rzeszowskim, tam też kontynuowała studia doktoranckie i obroniła pracę doktorską. Ukończyła również administrację w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. W latach 2007-2012 była prezesem Klubu Historycznego im. ppłk. Łukasza Cieplińskiego działającego przy rzeszowskim IPN. Była również członkiem – założycielem Stowarzyszenia Społeczny Komitet Budowy pomnika ppłk. Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie. W 2016 r. została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę, za wieloletnia służbę i działalność społeczną. Obecnie pracuje w rzeszowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Rzeszowie. W swojej pracy naukowej podejmuje badania z zakresu historii najnowszej, społeczno-gospodarczej, funkcjonowania społeczeństwa w warunkach państwa totalitarnego, propagandy politycznej i jej oddziaływania.