NFORMACJA
Ekspozycja Historyczno-Dydaktyczna
przy Górze Śmierci w Paszczynie
w okresie świąteczno-noworocznym
będzie pracować w następujący sposób:
24.12.2019 r. – (Wtorek) Wigilia – godz. 8.00-12.00
25.12.2019 r. – (Środa) Boże Narodzenie – NIECZYNNE
26.12.2019 r. – (Czwartek) św. Szczepana – NIECZYNNE
27.12.2019 r. – (Piątek) św. Jana – godz. 8.00-15.00
28.12.2019 r. – (Sobota) – godz. 12.00-16.00
29.12.2019 r. – (Niedziela) – godz. 12.00-16.00
30.12.2019 r. – (Poniedziałek) – NIECZYNNE
31.12.2019 r. – (Wtorek) św. Sylwestra – godz. 8.00-12.00
01.01.2020 r. – (Środa) NOWY ROK – NIECZYNNE
Za utrudnienia przepraszamy
fot. Archiwum ECPiP
11 grudnia br. Ekspozycję Historyczno-Dydaktyczną przy Górze Śmierci w Paszczynie odwiedziła szkolna wycieczka z Pilzna. Wśród 45. osobowej grupy byli uczniowie klas VII a i VII c wraz z 4 opiekunami z Publicznej Szkoły Podstawowej z Pilzna. Podczas zwiedzania naszej Ekspozycji uczniowie zapoznali się z:
- czasową wystawą pt. "Listy i grypsy obozowe więźniów obozu pracy przymusowej Pustkowa", opowiadającą o korespondencji obozowej więźniów,
- stałe wystawy Ekspozycji:
barakiem żołnierskim o poligonie Waffen SS Truppenübungsplatz Heidelager oraz barakiem więźniarskim ukazującym martyrologię więźniów niemieckich obozów pracy przymusowej Pustkowa,
- a także wystawą plenerową "Ojcowie Niepodległości" zapożyczoną z Oddziału IPN w Rzeszowie.
W trakcie zwiedzania, młodzież wysłuchała historii dotyczącej funkcjonowania poligonu Waffen SS oraz gehennę więźniów obozów pracy przymusowej.
Grupa po zwiedzaniu Ekspozycji wraz z przewodnikiem udała się na Królową Górę - Górę Śmierci, aby oddać hołd ofiarom II wojny światowej.
fot. Archiwum ECPiP
13 grudnia br. Ekspozycję Historyczno-Dydaktyczną przy Górze Śmierci w Paszczynie odwiedziła szkolna wycieczka z miejscowości Pilzno, Jaworze Górne i Łęki Dolne. Podobnie we środę, wycieczka ta zorganizowana była dzięki wsparciu Towarzystwa Przyjaciół Pilzna i Ziemi Pilźnieńskiej. Wśród 40. osobowej grupy znaleźli się uczniowie klas VII i VIII wraz z 5 opiekunami z Publicznej Szkoły Podstawowej z Pilzna.
Program zwiedzania Ekspozycji tradycyjnie opierał się o zapoznanie się z naszymi zasobami, wyeksponowanymi w stałych i czasowych wystawach. Jako pierwszą młodzież zobaczyła wystawę plenerową pt. "Ojcowie Niepodległości" zapożyczoną z Oddziału IPN w Rzeszowie. Kolejną była czasowa wystawa pt. "Listy i grypsy obozowe więźniów obozu pracy przymusowej Pustkowa", której bohaterami są trzej byli więźniowie obozów Pustkowa: Stanisław Chmiel, Wojciech Dzieduszycki oraz Stanisław Szuro. Wystawa opowiada o konspiracyjnej (grypsy) i oficjalnej (listy obozowe) korespondencji więźniów jaka powstała podczas istnienia obozów pracy przymusowej Pustkowa.
Następnie uczniowie zwiedzili dwie stałe wystawy Ekspozycji, mianowicie barak żołnierski, w którym przedstawiona jest historia poligonu Waffen SS Truppenübungsplatz Heidelager oraz barak więźniarski, ukazujący martyrologię więźniów niemieckich obozów pracy przymusowej Pustkowa.
Po zwiedzaniu Ekspozycji młodzież wraz z opiekunami i przewodnikiem udała się na Królową Górę - Górę Śmierci. Tutaj w chwili zadumy i modlitwy, zapalono znicze oddając hołd ofiarom II wojny światowej. Prochy tych ofiar do dzisiejszego dnia spoczywają na szczycie Góry Śmierci.
Na prośbę grona pedagogicznego Publicznej Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Brzeźnicy oraz Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Pustkowie-Osiedlu, w dniu 27 listopada br. o godz. 9.00 rano, w Domu Kultury w Pustkowie-Osiedlu, zorganizowano dla uczniów tych szkół, projekcję filmu pt. ''KURIER", w reżyserii Władysława Pasikowskiego.
Film opowiada o Janie Nowaku Jeziorańskim, legendarnym "kurierze z Warszawy".
Przed projekcją filmu krótko sylwetkę bohatera filmu przedstawił Marian Matkowski pracownik CKiB (ECPiP) w Pustkowie-Osiedlu.
Nota biograficzna bohatera filmu...
Jan Nowak Jeziorański, a właściwie to Zdzisław Antoni Jeziorański
Urodził sie w dniu: 1914-10-02, w Berlinie,
Rodzice: Wacław i Elżbieta
Zmarł: 2005-01-20 w Warszawie
Stopień: kurier KG AK, Stopień: podporucznik rezerwy artylerii
Wykształcenie (w tym wojskowe)
Nazwiska konspiracyjne: Jan Zych, Jan Nowak
Pseudonimy: "J. Zych", "Jan Zych", "Zych", "Janek", "Jan Nowak"
Uczęszczał do IV Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Po ukończeniu studiów ekonomicznych w 1936 roku był starszym asystentem w katedrze ekonomiki Uniwersytetu w Poznaniu. Ukończył 29 czerwca 1937 r. Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego we Włodzimierzu Wołyńskim i został skierowany do odbycia dalszej służby wojskowej w 2. Dywizjonie Artylerii Konnej im. Józefa Sowińskiego.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.
We wrześniu 1939 r. walczył jako bombardier podchorąży artylerii 2. Dywizjonu Artylerii Konnej im. Józefa Sowińskiego, z którym przeszedł cały jego szlak bojowy. Na Wołyniu wzięty przez Niemców do niewoli, z której zdołał uciec (z pociągu uciekał w grupie z Józefem Cyrankiewiczem - późniejszym premierem komunistycznego rządów PRL)
Udział w konspiracji 1939-1944
Od 1941 r. związany z Biurem Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, uczestniczył w "akcji N" - podziemne wydawnictwa w języku niemieckim skierowane do żołnierzy Wehrmachtu i urzędników administracji okupacyjnej, których celem było obniżenie morale Niemców przebywających na terenie Generalnej Guberni. W latach 1943-1945 był kurierem i emisariuszem Naczelnego Wodza i Komendanta Głównego Armii Krajowej, odbył 5 wypraw do Sztokholmu i Londynu. W czasie okupacji posługiwał się dokumentami na nazwisko "Jan Nowak", z fałszywą datą i miejscem urodzenia: "15 maja 1913 r., Warszawa". Pod koniec lipca 1944 ostatni raz podczas okupacji niemieckiej przedostał się do stolicy. Wziął udział w jednej z ostatnich odpraw Komendy Głównej Armii Krajowej przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu walki o Warszawę. W trakcie 2-godzinnej rozmowy z gen. "Borem" Komorowskim ostrzegał, że ewentualne powstanie rozpoczęte w Warszawie, wg zachodnich aliantów postrzegane będzie jak "burza w szklance wody", a Armia Krajowa nie może liczyć na ich pomoc...
Powstanie Warszawskie 1944
W czasie Powstania Warszawskiego w szeregach VI Oddziału (BiP) Komendy Głównej Armii Krajowej. Współpracownik radiostacji powstańczej "Błyskawica", dla której redagował komunikaty omawiające sytuację na frontach europejskich.
Szlak bojowy - Śródmieście Północ
7 września 1944 roku wziął ślub z łączniczką Jadwigą Wolską ps. „Greta”. Siostra Jadwigi - Barbara Wolska ps. „Jula”(1915-1944) poległa 17 sierpnia 1944 r., na rogu ulic Lwowskiej i Koszykowej od kuli niemieckiego snajpera, tzw. "gołębiarza".
Po powstaniu...
Na rozkaz Naczelnego Wodza, gen. "Bora" Komorowskiego, dzień przed kapitulacją Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej wyszedł z miasta z ludnością cywilną i przedostał się do Londynu, wywożąc setki dokumentów i zdjęć.
Losy po wojnie...
Po zakończeniu wojny zdecydował się na pozostanie w Wielkiej Brytanii. Jego konspiracyjny pseudonim stał się częścią nazwiska. W Londynie od 1948 r. do 1952 r. pracował w Sekcji Polskiej Radia BBC, a następnie w Radiu Wolna Europa, gdzie 3 maja 1952 roku poprowadził pierwszą audycję w języku polskim. Monachijskim radiem kierował do 1976. Następnie zamieszkał w USA; tam aktywnie włączył się w życie Polonii; zaangażował się w pomoc dla polskiej opozycji demokratycznej i "Solidarności", był członkiem Kongresu Polonii Amerykańskiej i jednym z jej dyrektorów oraz doradcą Rady do Spraw Bezpieczeństwa Narodowego USA. W latach 90. prowadził lobbing na rzecz wejścia Polski do NATO. Dzień ratyfikacji rozszerzenia Sojuszu nazwał "najważniejszym dniem w jego życiu". Po raz pierwszy po wojnie przyjechał do Polski w sierpniu 1989 r. Na stałe powrócił do kraju 21 lipca 2002 roku. Aktywnie włączył się w życie kraju - komentował wydarzenia polityczne (m.in. cykl w TVP "Polska z oddali"), zaangażował się w przyjęcie Polski do Unii Europejskiej, a także rozwijanie kontaktów z naszymi wschodnimi sąsiadami.
Odznaczenia:
Order Orła Białego, Krzyż Srebrny (V klasy) Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej, Order Polonia Restituta, Medal Wolności (USA), Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa).
