English Information

f

Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania - Blizna w świetle źródeł historycznych

28 czerwca odbył się ostatni w tym roku szkolnym i akademickim, wykład z cyklu comiesięcznych „Spotkań z Historią”, realizowanych przez Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania. Na zakończenie podjęty został kolejny wątek intrygującego tematu poligonu rakietowego w Bliźnie, tym razem „Blizna w świetle źródeł historycznych”. Problematyka Poligonu doświadczalnego w Bliźnie była już poruszana w trakcie marcowych „Spotkań z Historią”. Niezmiernie interesujący wykład „Tajemnice Blizny” wygłosili wówczas dwaj znakomici badacze i znawcy tematu - Jacek i Marek Flis. Na ostatnim spotkaniu, ci sami prelegenci przeanalizowali kwestię Blizny w perspektywie zachowanych źródeł historycznych – dokumentów, fotografii, a nawet filmów instruktażowych, zrealizowanych przez III Rzeszę. Dokumentacja ta rozproszona jest dziś po wielu instytucjach, polskich i zagranicznych, a także zbiorach prywatnych.

Panowie zaprezentowali niebywały przekrój zgromadzonych archiwaliów. Zaprezentowano unikatowe zdjęcia lotnicze terenów Blizny – materiał brytyjskiego wywiadu lotniczego, a także filmy dokumentalne z montażu rakiet V2 w Bliźnie. Przedstawiono także niezwykle cenne dla prac badawczych raporty komisji wojskowych: radzieckiej pod kierownictwem Fiodorowa i Szachurina, przeznaczony dla Józefa Stalina, a sporządzony tuż po zajęciu tych terenów przez wojska I Frontu Ukraińskiego, a także raport tzw. „Komisji Sandersa” przeznaczony dla wojsk alianckich. Panowie Jacek i Marek Flis poruszyli kwestię polskiego wywiadu wojskowego odnośnie inwigilacji poligonu w Bliźnie, podkreślając szczególne zasługi w pracy wywiadowczej przedstawicieli polskiej służby leśnej, m. in. Mieczysława Stachowskiego (Nadleśnictwo Wola Ociecka), Henryka Augustynowicza (Leśnictwo Niwiska), Edwarda Dubiela (Leśnictwo Krzywa). Niemal cala siatka wywiadowcza, odpowiedzialna za rozpracowanie kwestii poligonu składała się z pracowników okolicznych nadleśnictw, którzy zdobyte informacje przekazywali zwierzchnikom w Rzeszowie, ci zaś przesyłali je głównemu dowództwu AK w Warszawie. Stamtąd, drogą kurierską, trafiały bezpośrednio do Londynu. Spora liczba uczestników spotkania oraz gorąca dyskusja, jaka wywiązała się po zakończeniu prelekcji, znów pokazała, że nawet po siedemdziesięciu latach, temat Blizny wzbudza niemałe zainteresowanie i kontrowersje.