- Details
W dniu 17 lutego 2023r. przedstawiciele Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP złożyli wiązankę na Górze Śmierci i zapalili znicz przed Ścianą Narodów w Ekspozycji Historyczno-Dydaktycznej przy Górze Śmierci.
- Details
"Gmina Dębica - Nasza mała ojczyzna. Przeszłość i teraźniejszość" - to tytuł Gminnego Konkursu, którego dziesiąta edycja odbyła się w PSP w Stobiernej 16 lutego 2023 r. Konkurs adresowany był do uczniów z klas IV - VI szkoły podstawowej. Jego główne cele to popularyzowanie wiedzy historycznej, zachęcanie do poznawania przeszłości swojej "małej ojczyzny", zachowanie pamięci o dokonaniach najważniejszych postaci związanych z historią regionu oraz rozwijanie indywidualnych uzdolnień uczniów i promowanie ponadprzeciętnej wiedzy.
W zmaganiach wzięły udział dwuosobowe zespoły z dziewięciu szkół: Pustynia, Nagawczyna, Zawada, Brzeźnica, Paszczyna, Latoszyn, Głobikowa, Gumniska i Stobierna. Konkurs składał się z dwóch części. Pierwsza to test wiedzy o historii i teraźniejszości naszej gminy, pisany w oparciu o podane lektury oraz informacje ze strony ECPiP w Pustkowie Osiedlu, zaś druga to praca plastyczna. Uczniowie mieli wykonać plakat zachęcający do odwiedzenia ekspozycji przy Górze Śmierci. Uczestnicy mieli w tym zakresie pełną dowolność, a wszystko zależało tylko od ich wyobraźni, wiedzy i inwencji twórczej.
Zanim rozpoczęły się zmagania, dzieci i ich opiekunowie wysłuchali prelekcji zilustrowanej prezentacją multimedialną, wygłoszonej przez Łucję Szumańską i Mariana Matkowskiego z ECPiP. Tematem była historia niemieckich obozów pracy przymusowej w Pustkowie działających w l. 1940-1944 przy poligonie Waffen SS Truppenubüngsplatz Heidelager.
Zwycięzcami zostali: I miejsce zdobyła drużyna z Pustyni w składzie: Aleksandra Zimoń i Kornelia Duszlak, II miejsce drużyna z Brzeźnicy: Milena Hamela i Izabela Parys, zaś III miejsce wywalczyli gospodarze: Magdalena Ciszek i Piotr Strózik.
Gratulujemy zdobywcom miejsc na podium i cieszymy się, że wszyscy uczniowie poprzez udział w konkursie mieli możliwość pogłębienia wiedzy historycznej dotyczącej okresu wojennego na terenie Gminy Dębica, zdobycia nowych doświadczeń, integracji i rywalizacji fair play w miłej atmosferze.
Organizatorami X Gminnego Konkursu Historycznego byli: pani Dyrektor Bożena Sztogrin, pani Edyta Tuszyńska i pan Tomasz Świerczek.
Fot. Arch. PSP w Stobiernej
- Details
27 stycznia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku, by uczcić pamięć Żydów zamordowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Dzień ten upamiętnia wyzwolenie przez żołnierzy 60. Armii 1 Frontu Ukraińskiego 27 stycznia 1945 r. niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Był to największy niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i obóz zagłady. W ciągu czterech lat funkcjonowania obozu Niemcy zgładzili w nim co najmniej 1,1 mln osób, w tym około 960 tys. Żydów, ponad 70 tys. Polaków, około 21 tys. Romów i Sinti, 15 tys. jeńców sowieckich i ponad 10 tys. więźniów innych narodowości.
Honorowy patronat nad tegorocznymi obchodami rocznicowymi objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Wydarzenie będzie w całości transmitowane w Internecie.
//
Więcej:
https://www.auschwitz.org/strona-glowna-78/
- Details
Fot. Zbiór Zofii Jabłonowskiej - Ratajskiej
W dniu 4 stycznia 2023 r. minęła 128. rocznica urodzin Księżnej Heleny Jabłonowskiej, patronki Europejskiego Centrum Pamięci i Pojednania. Patrząc na biografię księżnej Heleny, śmiało możemy powiedzieć, że była niezwykłym człowiekiem. To postać kobiety, o pięknym, ponadprzeciętnym charakterze, oddanej działaczki społecznej, wielkiej Polki i patriotki. Była żolnierzem Armii Krajowej (ps. "Rzepicha"), przewodniczącą Rady Głównej Opiekuńczej w powiecie dębickim. Podczas II wojny światowej organizowała pomoc charytatywną na rzecz ofiar wojny, osobom potrzebującym wśród mieszkańców ziemi dębickiej oraz więźniów obozów pracy przymusowej Pustkowa.
Księżna Helena Jabłonowska z domu hrabianka Rey przyszła urodziła się 4 stycznia 1895 r. Była córką Mikołaja Reya z Przyborowa i Marii – hrabianki z domu Bobrowska. Od wczesnych lat młodzieńczych zaangażowana się w działalność społeczną. W czasie ciężkich lat I wojny światowej organizowała kształcenie dziewcząt w postaci kursów gospodarczych. Co ważne, finansowo zaangażowana była wspieranie Legionów Piłsudskiego. Podczas swojego pobytu w Wiedniu swoją opieką objęła polskich uchodźców, natomiast w Szwajcarii aktywnie pracowała w Komitecie Polskim.
Jeszcze podczas trwania I wojny światowej, Helena Reyówna wzięła ślub z Józefem Teodorem, Księciem Jabłonowskim. Miało to miejsce w dniu 18 września 1917 r. Młoda para książęca zamieszkała w Przyborowie, który był dziedzicznym majątkiem Heleny. Po odzyskaniu w 1918 r. przez Polskę niepodległości, w kresie międzywojennym, Księżna Helena Jabłonowska pełniła funkcję Prezesa Akcji Katolickiej i Sodalicji Mariańskiej. Swoją działalność społeczną i charytatywną ukierunkowała na inicjowanie i pomoc w organizowaniu ochronek dla wiejskich dzieci. Tutaj dzieci te mogły otrzymywać niezbędną opiekę i wyżywienie, gdy ich matki wykonywały prace polowe w rolnictwie.
Działalność charytatywną w sposób szczególny Księżna Helena Jabłonowska rozwinęła podczas tragicznych lat okupacji hitlerowskiej II wojny światowej. To właśnie w swoim majątku w Przyborowie wspierała potrzebujących, niosła pomoc wysiedlonym, w tym rodzinom żołnierzy i oficerów Wojska Polskiego, a także rodzinom poległych lub więzionych w jenieckich obozach. Księżna włączyła się również w organizację tajnego nauczania. Kolejną formą jej działalności było zaangażowanie się w walkę z okupantem w strukturach podziemnych Armii Krajowej (ps. „Rzepicha”). Również wtedy objęła funkcję przewodniczącej Rady Głównej Opiekuńczej powiatu dębickiego. Organizowała wówczas pomoc żywnościową bądź materialną dla rodzin wysiedlonych, rodzin wojskowych, więźniów i uciekinierów, a także na potrzeby walki i osobom zagrożonym preparowano fałszywe dokumenty. Wśród wielu różnych form działalności Księżna Helena, którymi zajmowała się, była także pomoc aresztowanym oraz kuchnia obywatelska (jakże potrzebna w czasach wojny).
Niezwykłym, bohaterskim rozdziałem działalności Księżnej Heleny Jabłonowskiej podczas II wojny światowej, była pomoc niesiona więźniom niemieckich obozów pracy przymusowej Pustkowa, które funkcjonowały przy zbudowanym w 1940 r. poligonie wojskowym Waffen SS Truppenübungsplatz Heidelager. W ramach tej pomocy dostarczano więźniom żywność, leki i ubrania oraz pośredniczono w przekazywaniu listów i grypsów. Potocznie więźniowie nazywali ją nawet „Naszą Matką”. W ramach działalności konspiracyjnej Księżna Helena, pod pozorem załatwiania niezbędnych formalności z władzami poligonu, zbierała informacje dla dowództwa AK, a w szczególności odnośnie ilości i stanu więźniów oraz funkcjonowaniu obozów.
Zaraz po zakończeniu II wojny światowej, niestety na skutek nacisku władz komunistycznych, Jabłonowscy opuścili swój majątek w Przyborowie i zamieszkali w Krakowie. Pomimo ponurych realiów powojennej rzeczywistości Księżna Jabłonowska nadal aktywnie działała społecznie. Zawsze pamiętała o potrzebujących, czynnie wspierała ochronki dla dzieci robotników oraz sierot, których po wojnie było wiele.
Księżna Helena z Reyów Jabłonowska zmarła w dniu 11 czerwca 1977 r. i została pochowana w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym w Straszęcinie.
Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania, którego integralną część stanowi Ekspozycja Historyczno-Dydaktyczna przy Górze Śmierci w Paszczynie, od 2011 roku nosi zaszczytne imię Księżnej Heleny z Reyów Jabłonowskiej.