English Information

f

Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania - Archiwum 2020

 

Po przerwie spowodowanej pandemią Koronawirusa COVID-19, ponownie dzisiaj 20 maja 2020 r., Ekspozycja Historyczno - Dydaktyczna przy Górze Śmierci w Paszczynie otwiera swoje wnętrza dla zwiedzających.
W celu zwiększenia bezpieczeństwa zwiedzających, zostały wydłużone godziny pracy Ekspozycji w dni weekendowe.

Nowe godziny otwarcia Ekspozycji:
Poniedziałek - NIECZYNNE
Wtorek - NIECZYNNE
Środa - od 08:30 do 16:00 (przerwa od 12:00 do 12.30)
Czwartek - od 08:30 do 16:00 (przerwa od 12:00 do 12.30)
Piątek - od 08:30 do 16:00 (przerwa od 12:00 do 12.30)
Sobota - od 13:00 do 17:30 (przerwa od 15:30 do 16.00)
Niedziela - od 13:00 do 18:30 (przerwa od 15:30 do 16.00)

Serdecznie zapraszamy

Zobacz także:
https://www.youtube.com/watch?v=dR5wXUT4QTs

Ekspozycja Hostoryczno Dydaktyczna INFORMACJA

Szanowni Zwiedzający,

Uprzejmie informujemy, że po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19, Ekspozycja Historyczno - Dydaktyczna przy Górze Śmierci w Paszczynie została ponownie otwarta z dniem 20 maja 2020 r., 
jednakże w trosce o bezpieczeńswto zwiedzających i pracowników, wprowadzone zostają pewne obostrzenia i ograniczenia.

UWAGA!

Prosimy o zapoznanie się z poniższymi zasadami bezpieczeństwa, które obowiązywać będą w Ekspozycji Historyczno – Dydaktycznej przy Górze Śmierci w Paszczynie nastąpi od dnia 20 maja 2020 r.

I. Ogólne zasady obowiązujące w Ekspozycji Historyczno – Dydaktycznej przy Górze Śmierci w Paszczynie:

1. Każdy odwiedzający wchodzący do Ekspozycji ma obowiązek noszenia maseczki i rękawiczek.
2. Po wejściu na teren Ekspozycji należy zdezynfekować ręce.
3. Należy zachować bezpieczną odległość między osobami (min. 2 metrów).
4. Należy poruszać się w jednym kierunku przy zachowaniu lewostronnego kierunku zwiedzania, po wyznaczonych liniami obszarach.
5. Osoby, które mają objawy choroby (kaszel, katar, gorączkę) proszone są o odłożenie wizyty w Ekspozycji do czasu stania objawów chorobowych.
6. W celu ograniczenia kontaktów, podczas zwiedzania Ekspozycji, nie będzie możliwości oprowadzania osób indywidualnych czy grup wycieczkowych z Przewodnikiem.
7. Jednorazowo w Ekspozycji może przebywać maksymalnie 50 osób zwiedzających.

II. Zwiedzanie Ekspozycji:

7. Jednorazowo w Ekspozycji może przebywać maksymalnie 50 osób zwiedzających.

II. Zwiedzanie Ekspozycji:

1. Przy punkcie kasowym Ekspozycji, w tym samym czasie może znajdować się tylko jeden zwiedzający (oraz osoby najbliższe/rodzina, pochodzące z jednego gospodarstwa domowego).
2. W przypadku większej liczby osób należy oczekiwać na swoją kolej w wyznaczonym miejscu z zachowaniem obowiązujących przepisów dotyczących przestrzeni publicznej (dystans 2 metrów, nosić maseczki).
3. W celu ograniczenia kontaktu z innymi zwiedzającymi zalecane jest umawianie się z Opiekunem Ekspozycji na zwiedzanie, drogą telefoniczną, e-mailową na konkretną godzinę.
tel. 887 628 900, e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
4. Podczas zwiedzania Ekspozycji obowiązuje jeden kierunek lewostronny zwiedzania.
5. Poszczególne obiekty i miejsca Ekspozycji będą odkażane kilkakrotnie w ciągu dnia po każdej grupie zwiedzających.

III. Infoboksy dotykowe w baraku żołnierskim i baraku więźniarskim

Do odwołania zostaje zawieszona możliwość korzystania z infoboksów dotykowych znajdujących się na wystawach stałych.

IV. Godziny otwarcia Ekspozycji:

Poniedziałek   - NIECZYNNE
Wtorek              - NIECZYNNE
Środa                - od 08:30 do 16:00  (przerwa od 12:00 do 12.30)
Czwartek          - od 08:30 do 16:00  (przerwa od 12:00 do 12.30)
Piątek               - od 08:30 do 16:00  (przerwa od 12:00 do 12.30)
Sobota             - od 13:00 do 17:30  (przerwa od 15:30 do 16.00)
Niedziela          - od 13:00 do 18:30  (przerwa od 15:30 do 16.00)

 

 

Wydarzenie miesiaca tworzenie poligonu komendantura

W cyklu artykułów pt. "Cytaty Miesiąca", pragnę zaprezentować fragmenty książki pt. "Pustków hitlerowskie obozy wyniszczenia w służbie poligonu SS". Fragmenty te opowiadają o początkach tworzenia poligonu Waffen SS Truppenübungsplatz Heidelager wiosną 1940 r.

W latach 1940–1944 jedna z części hitlerowskich sił zbrojnych – Waffen SS urządziła w lesie, przylegającym do wsi Pustków koło Dębicy, wielki obóz wojskowy, mieszczący dowództwo otaczającego go poligonu SS. Do wybudowania obozu oraz licznych obiektów wojskowych na całym placu ćwiczeń esesmani użyli, opłacanych głodowymi wynagrodzeniami, wysiedlonych mieszkańców okolicznych wsi, a także bezpłatnej siły roboczej – więźniów i jeńców wojennych, osadzonych w utworzonych w Pustkowie kolejno 3 obozach wyniszczenia: obozie pracy dla Żydów, obozie dla jeńców radzieckich i obozie pracy przymusowej dla Polaków. Ponadto na terenie poligonu oraz w pobliżu zostały umiejscowione 3 oddziały robocze Służby Budowlanej (Baudienst), mianowicie dwa w Pustkowie i jeden w Ostrowie. Pracujący w nich junacy byli również zmuszani do pomocy w budowie i utrzymaniu placu ćwiczeń.

Tuż po zakończeniu działań wojennych w 1939 roku, Naczelne Dowództwo Wojskowe Rzeszy – Oberkommando der Wehrmacht (OKW) wydało decyzję o utworzeniu na terenie Generalnego Gubernatorstwa 7 poligonów wojskowych. Na ich zorganizowanie przeznaczono 600 milionów marek.
Przygotowanie terenów pod te place, przez wysiedlenie zamieszkującej tam ludności, Wehrmacht i kierownictwo SS zleciły Towarzystwu Przesiedleńczemu Rzeszy – (Reichsumsiedlungsgesellschaft) w Berlinie. Co do placów, leżących we wschodniej części dystryktu krakowskiego, Towarzystwo posłużyło się swą filią w Mielcu.

Rozkaz o utworzeniu poligonu SS w dystrykcie krakowskim na styku ówczesnych powiatów dębickiego, mieleckiego i kolbuszowskiego wydało Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych Rzeszy (OKW) tuż po zakończeniu kampanii wrześniowej, bo już 21 grudnia 1939 r. Hitlerowcom spieszyło się, gdyż w dalszej perspektywie była wojna ze Związkiem Radzieckim i blisko jego granic trzeba było mieć bazę szkolenia i reorganizacji jednostek SS, mających brać w niej udział.

Poligon w Pustkowie był terenem działania dwóch formacji SS, a mianowicie Waffen SS i jednostek SS Totenkopf. Utworzony wcześniej wspomnianym rozkazem OKW, kształtem był zbliżony do dużego, pokrytego lasem prostokąta o długości ok. 25 km i szerokości ok. 20 km. Jego południowa granica przebiegała niedaleko magistrali kolejowej Kraków–Lwów, na odcinku od Brzeźnicy do Sędziszowa, zaś północna ciągnęła się od Rzochowa do Kolbuszowej. Na zachodzie granicę stanowiła trasa kolejowa z Dębicy do Mielca, na wschodzie gościniec z Sędziszowa do Kolbuszowej. Kolbuszowa i Sędziszów pozostawały poza jego zasięgiem terytorialnym, z wyjątkiem peryferyjnej części Kolbuszowej.

W Dzienniku Urzędowym dla GG ukazało się zarządzenie głównego wydziału spraw wewnętrznych „rządu" GG z 25 sierpnia 1943 roku o utworzeniu 1 lipca 1943 roku obwodu dworskiego Poligon SS „Obóz Puszczański", (SS Truppenübungsplatz „Heidelager"). Jak wynika z jego, potwierdzającej istniejący od 1940 roku stan faktyczny treści, wchodziły do niego w całości wsie: Biały Bór, Blizna, Dobrynin, Boreczek, Kamionka, Ocieka, Ruda, Wola Ociecka, Żdżary, Cierpisz, Huta Przedborska, Wola Domatkowska, Hucisko, Leszcze, Niwiska, Poręby Huciskie, Trześń i Zapole. Ponadto włączono do niego części następujących wsi: Cyranki, Rzochowa, Rzemienia, Tuszymy, Brzeźnicy, Woli Brzeźnickiej, Męciszowa, Paszczyny, Pustkowa, Skrzyszowa, Borku Małego i Wielkiego, Kozodrzy, Ostrowa, Czarnej, Kawęczyna, Krzywej, Wolicy Ługowej, Wolicy Piaskowej, Bukowca, Domatkowa, Kolbuszowej Górnej i Dolnej, Przedborza, Kosowów, Nowej Wsi, Przyłęku, Siedlanki i Świerzowa.

Poligon SS leżał przy skrzyżowaniu linii kolejowych i gościńców Kraków–Rzeszów i Dębica– Sandomierz, co dobrze zabezpieczało jego połączenia z całą siecią komunikacyjną GG. Było to ważne z uwagi na konieczność transportowania dużych jednostek wojskowych na teren poligonu i z niego na fronty wojny.

Istniejące na obszarze poligonu wsie i ich przysiółki zostały podzielone na dwie strefy. Do pierwszej z nich zostały zaliczone te, w których ludność w pierwszej kolejności miała być wyrzucona z domów i przepędzona poza jego granice, a domy miały ulec całkowitemu zniszczeniu. Terminy opuszczenia dotychczasowych siedzib były bardzo krótkie, nie dawano też podwód, umożliwiających zabranie całego ruchomego mienia.

Dla zapewnienia terminowego opuszczenia domów, esesmani stosowali groźby i przymus fizyczny: w domach przeznaczonych do wysiedlenia niszczyli piece, okna i drzwi. Niezabrany przez wysiedlonych inwentarz żywy i martwy esesmani zabierali dla siebie, a domy w większości palili.

W pierwszej kolejności, bo już na wiosnę 1940 roku, wysiedlono miejscowości leżące blisko siedziby komendy poligonu – część Brzeźnicy i jej przysiółki Wielonczę i Kołowrotnię oraz Wólkę Pustkowską, będącą przysiółkiem Pustkowa. W lipcu objęto wysiedleniem dużą wieś Ociekę z przysiółkiem Sadykierzem, we wrześniu w przeciągu 10 dni wysiedlono wsie: Kamionkę i Żdżary, zaś w listopadzie tegoż roku wsie: Cierpisz, Rudę, Boreczek, przysiółek Borku Wielkiego – Poręby, część Wolicy Ługowej, Wolicę Piaskową i dużą, liczącą prawie 2 000 mieszkańców, wieś Czarną na wschodniej granicy poligonu. 17 grudnia 1940 roku wysiedlono wsie, na terenie, których później utworzono wyrzutnię broni V – a to Bliznę i Kozłówki oraz przysiółki koło Rzemienia: Folusz, Papiernię i Białe niedaleko od granicy z poligonem Wehrmachtu „Południe".
Do końca roku 1940 wypędzono ludność z miejscowości leżących na terenie byłego powiatu kolbuszowskiego: z Leszczy, Zapola i Stasiówki. W drodze wyjątku zezwolono na pozostawienie budynków we wsi Leszcze.

Źródło:
Zabierowski S., Pustków hitlerowskie obozy wyniszczenia w służbie poligonu SS, Rzeszów 1981



Wytyczne dla muzeów, galerii sztuki oraz innych instytucji kultury działających w obszarze polityki pamięci i ochrony dziedzictwa/Guidelines for museums, art galleries and other cultural institutions operating in the field of cultural heritage policy and heritage protection

List wicepremiera Piotra Glińskiego do muzealników

"Szanowni Państwo,

muzea i galerie sztuki pełnią wyjątkową rolę w życiu społecznym, życiu wspólnoty politycznej, narodowej. Przechowują i chronią zbiory dziedzictwa przeszłości, gromadzą dzieła kultury współczesnej. To wielkie zobowiązanie wobec narodu, dla którego dziedzictwo i kultura jest źródłem wartości na dziś i na jutro. Dziś do tych zobowiązań dołącza troska o zdrowie społeczeństwa, stabilność gospodarki oraz świadomość ludzi, którzy, odbudowując świat po epidemii, nie powinni zapomnieć o wartościach humanistycznych, w tym, przede wszystkim, o kulturze. Obchody tegorocznego Międzynarodowego Dnia Muzeów, inne niż kiedykolwiek, będą okazją do przypomnienia tych muzealnych powinności, które niezależnie od czasów pozostają aktualne.

Zgodnie z zapowiedzią Prezesa Rady Ministrów, Pana Mateusza Morawieckiego z dnia 16 kwietnia br., w ciągu najbliższych tygodni następować będzie etapowe znoszenie nakazów i zakazów, wynikających ze stanu epidemii, w tym również (w etapie II) – dotyczących niektórych instytucji kultury, w tym muzeów i galerii sztuki. Kierując się przekonaniem o podstawowym znaczeniu tych instytucji kultury dla społecznej integracji wspólnot i środowisk oraz istotności działań w obszarze edukacyjnym, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego rekomenduje stopniowe otwieranie muzeów, galerii sztuki i innych instytucji kultury w sposób i w czasie wynikającym z ich specyfiki organizacyjnej i działalności statutowej oraz z bieżącej oceny sytuacji, dokonywanej przez ich dyrektorów w porozumieniu z organizatorami/założycielami.

Należy podkreślić, że termin wdrożenia II etapu odmrażania życia gospodarczego i społecznego nie został określony, gdyż jego sprecyzowanie zależy od odpowiedzialnej oceny bezpieczeństwa epidemiologicznego. Nie można zatem również określić terminu otwarcia muzeów dla zwiedzających, tym bardziej że, biorąc pod uwagę zróżnicowanie wynikające z wielu aspektów (położenie siedziby i oddziałów, rodzaj zbiorów, działalności okołomuzealne, itp.), decydować o tym będą dyrektorzy instytucji, najlepiej znający ich specyfikę i potrafiący określić bezpieczne dla publiczności i zbiorów możliwości realizacji zadań statutowych.

Piotr Gliński
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego"

Załącznik – Wytyczne dla muzeów, galerii sztuki oraz innych instytucji kultury działających w obszarze polityki pamięci i ochrony dziedzictwa,
w związku z planowanym ponownym otwarciem w stanie epidemii COVID-19

(oprac. DDK i NIMOZ)

Niniejsze Wytyczne mają być wsparciem dla dyrekcji muzeów i innych wymienionych kategorii instytucji kultury w procesie przygotowania do ich ponownego otwarcia. Udostępnianie ma charakter stopniowy i dzieli się na trzy fazy.

Faza 1: Przejście z pracy zdalnej do stacjonarnej

Zadania realizowane przez instytucje powinny zostać podzielone tak, aby ich część – niewymagająca fizycznej obecności pracowników w siedzibie - mogła być jak najdłużej realizowana zdalnie.

Działania do zrealizowania:

zapewnienie pracownikom (ze szczególnym uwzględnieniem pracowników mających kontakt z publicznością) dostępu do środków ochrony indywidualnej (płyny dezynfekcyjne, maseczki, rękawiczki);
organizacja stanowisk pracy z uwzględnieniem wymaganego dystansu przestrzennego między pracownikami;
organizacja trybu pracy z uwzględnieniem systemu zmianowego i rotacyjnego oraz niezbędnej rezerwy kadrowej (na wypadek wzrostu ryzyka epidemicznego);
przywrócenie dyspozycyjności poszczególnych służb, w tym – służb ochrony: w kolejnych fazach służba ochrony, we współpracy z innymi pracownikami, będzie odpowiadać za monitorowanie i przestrzeganie przez publiczność reżimu sanitarnego (np. zachowywania odstępów, używania płynów odkażających, maseczek); przygotowanie do tego zadania należy uwzględnić w szkoleniu stanowiskowym;
przygotowanie, w tym wyposażenie (w sprzęt, płyny dezynfekcyjne, kombinezony) zespołów (w oparciu o służby ochrony) odpowiedzialnych za przeprowadzanie procedur sanitarnych (np. odkażanie wnętrz);
zakup dodatkowego sprzętu monitorującego (np. kamery);
serwis i przegląd sprzętu wentylacyjno-klimatyzacyjnego (o ile przepisy sanitarne pozwolą na jego stosowanie);
doposażenie miejsc kontaktu bezpośredniego z publicznością (kasy, punkty informacji, także sklepy, punkty małej i dużej gastronomii, o ile przepisy sanitarne pozwolą na ich otwarcie) w dodatkowe zabezpieczenia (zwłaszcza przezroczyste przegrody);
skorygowanie i udostępnienie regulaminów zwiedzania;
szczególna troska o pracowników z grup bardziej narażonych na ryzyko epidemiczne.

Faza 2: Realizacja działań muzealnych bez bezpośredniego kontaktu z publicznością

Z uwagi na rozłożenie fazy 1 w czasie, aż do zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zarówno dla pracowników, jak i zwiedzających, kontynuowane są następujące działania.

Działania do zrealizowania:

prowadzenie działalności podstawowej w sieci;
prowadzenie innych form działalności ustawowej muzeów i instytucji, nie wymagających bezpośrednich kontaktów z publicznością;
udostępnianie dla publiczności wyłącznie obszarów parkowych i ogrodowych, traktowane jako działanie testujące prawidłowość procedur i ich stosowania przez pracowników; (działanie wiąże się z ryzykiem dotyczącym bilansu kosztów utrzymania (zwiększone koszty obsługi a dochód ze sprzedaży usług).

Faza 3: Otwarcie wnętrz muzealnych i wystawienniczych

Przejście do fazy 3 powinno uwzględniać fakt, że część zadań niewymagających fizycznej obecności pracowników w siedzibie, nadal będzie realizowana zdalnie.

Przejście do fazy 3 wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

udostępnianie wnętrz będzie przez pewien okres formą działalności równoległą do udostępniania on-line;
udostępnienie ekspozycji muzealnych i wystawienniczych musi odbywać się bez szkody dla zbiorów (przy podejmowaniu decyzji o udostępnianiu wnętrz należy uwzględnić, że wypełnianie wymogów sanitarnych może stać w kolizji z obowiązkiem opieki konserwatorskiej nad zbiorami - używane do odkażania środki dezynfekcyjne są nieobojętne chemicznie i mają działanie korozyjne);
zwiedzanie rzeczywiste powinno być limitowane poprzez:
ograniczenie liczebności zwiedzających,
zapewnienie środków ochrony osobistej dla zwiedzających (np. płyny dezynfekcyjne),
ograniczenie godzin zwiedzania,
zmianę systemów rezerwacji,
odłożenie w czasie zwiedzania grupowego, a następnie stopniowe budowanie oferty dla różnych grup zwiedzających
reorganizację działalności edukacyjnej (opracowanie specjalnych programów edukacyjnych dla mniejszych grup, prowadzenie zajęć na wolnym powietrzu) lub czasowa rezygnacja z działalności edukacyjnej in situ,
zmianę tras zwiedzania,
odłożenie w czasie wykorzystania multimediów i innych urządzeń aktywowanych dotykiem (np. audio-guide’y, ekrany dotykowe),
odłożenie w czasie możliwości korzystania z szatni,
odłożenie w czasie udostępnienia przestrzeni gastronomicznych, handlowych i edukacyjnych, mieszczących się w budynkach.
zaniechanie organizacji wydarzeń dla większych grup ludzi (wernisaży, finisaży, pikników, targów, przeglądów, konferencji naukowych, itd.); muzea ze względu na swoją rolę społeczną, skojarzenie z przyjemnym spędzaniem czasu, w poczuciu bezpieczeństwa własnego i bliskich, nie mogą pozwolić na sytuację, w której udostępnianie ich przestrzeni wywoła w opinii społecznej przekonanie o zwiększonym ryzyku zachorowalności,
stopniowy powrót do różnych form udostępniania będzie również okresem „oswajania” publiczności z nowymi warunkami zwiedzania, czasem badania jej nowych preferencji i podejmowania elastycznych zmian oferty edukacyjnej (np. z możliwością większego wykorzystania działań plenerowych). Stąd też ogromna rola odpowiednio dobranej strategii komunikacji zewnętrznej.

Uzgodnienia z właściwymi terytorialnie służbami sanitarno-epidemiologicznymi

Przygotowanie udostępnienia muzeów, galerii sztuki i innych instytucji to przede wszystkim odpowiedzialność i kompetencja dyrektorów poszczególnych placówek. Należy jednak pamiętać o konieczności podejmowania konsultacji i uzgodnień ze służbami sanitarnymi. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zwrócił się do Głównego Inspektora Sanitarnego z prośbą o powiadomienie podległych GIS służb sanitarno-epidemiologicznych, że dyrektorzy muzeów, galerii sztuki i innych instytucji kultury będą dążyli do nawiązania kontaktu z właściwymi terenowo inspektoratami sanitarno-epidemiologicznymi w celu uzyskania potwierdzenia prawidłowości projektowanych zasad udostępniania instytucji dla publiczności po okresie ich całkowitego zamknięcia w związku ze stanem epidemii. Biorąc pod uwagę skalę zaangażowania służb sanitarnych, rekomendujemy przedstawianie im do zaopiniowania wyłącznie konkretnych projektów, dostosowanych do sytuacji poszczególnych instytucji, co ułatwi wzajemną współpracę (https://gis.gov.pl/).

Podajemy również spis linków, które mogą być dla Państwa użyteczne jako źródło wiarygodnych aktualizowanych informacji bądź doradztwa w zakresie indywidualnych rozwiązań:

https://www.gov.pl/web/koronawirus
https://www.gov.pl/web/kultura/tarcza-antykryzysowa-dla-kultury
https://nimoz.pl/aktualnosci/koronawirus.html

Źródło: MKiDN (link)

***

Guidelines for museums, art galleries and other cultural institutions operating in the field of cultural heritage policy and heritage protection in connection with the planned reopening of the state in light of the epidemic COVID-19 (link).

W Miesiącu Pamięci Narodowej, pragnę rozpocząć również cykl artykułów pt. "Bohater Miesiąca" poświęcony osobom, które na trwałe wpisały się na kartach historii ziemi dębickiej. Ale nie sposób rozpocząć tego cyklu, nie wspomniawszy o wspaniałym Polaku, wielkim patriocie, bohaterze czasów wojny i okupacji, żołnierzu podziemia niepodległościowego, byłym więźniu obozów pracy przymusowej Pustkowa oraz innych niemieckich obozów zagłady, jak również ubeckich katowni komunistycznych. Tym bohaterem jest pan Stanisław Szuro - osoba niezwykle bliska Europejskiemu Centrum Pamięci i Pojednania, a zarazem uczestnik corocznych kwietniowych Uroczystości Patriotyczno-Religijnych na Górze Śmierci w Paszczynie.

2020 04 28 Bohater Miesiaca Stanislaw Szuro uroczystosci kwietnioweStanisław Szuro wraz z Synem i Synową na chwilę przed złożeniem kwiatów
pod "Pomnikiem Pamięci Pomordowanych przez hitlerowców..."

podczas Uroczystości Patriotyczno-Religijnych na Górze Śmierci w Paszczynie
- Kwiecień 2018 r.

Stanisław Szuro, ps. „Zamorski”, „Kruk”, urodził się 19 października 1920 w Krakowie.
Pragnę przypomnieć i podkreślić jeszcze raz, że Stanisław Szuro to człowiek o niezwykle barwnym życiorysie, wielki Polak, żarliwy patriota, historyk, wychowawca, major Wojska Polskiego, więzień hitlerowskich i komunistycznych obozów.

                                                               2020 04 28 Bohater Miesiaca Stanislaw Szuro 2020 04 28 Bohater Miesiaca Stanislaw Szuro uroczystosci kwietniowe 2016 2

Po ukończeniu Gimnazjum Nowodworskiego i zdaniu matury został junakiem. 1 września 1939 r. w chwili wybuchu II wojny światowej jego batalion stacjonował w Augustowie, niedaleko granicy z III Rzeszą. Podczas kampanii wrześniowej brał udział w walkach na Wileńszczyźnie, gdzie został internowany i przebywał w obozie w Birsztanach na Litwie. Zbiega z internowania i ukrywa się w Krakowie.
Już od stycznia 1940 r. wstępuje w szeregi Związku Walki Zbrojnej, a od lutego 1942 r. w Armii Krajowej. W konspiracji Stanisław Szuro zajmował się drukowaniem, a następnie kolportażem prasy podziemnej. Zostaje aresztowany przez Niemców i trafia do więzienia Montelupich w Krakowie.
Z więzienia w Krakowie Stanisław Szuro w 5 październiku 1942 roku, zostaje przewieziony do niemieckiego obozu pracy przymusowej w Pustkowie dla Polaków, znajdującego się na poligonie Waffen SS (pełna nazwa obozu w języku niemieckim brzmiała: Waffen SS Polenzwangsarbeitslager – SS Truppenübungsplatz Heidelager).
Tu w tragicznych realiach obozowych: w niedożywieniu, chorobie i pracy ponad siłę przebywa aż do likwidacji obozu. Stąd 27 lipca 1944 roku wyjeżdża z Pustkowa wraz z innymi więźniami do obozu w Sachsenhausen-Oranienburg. W tym obozie koncentracyjnym pracował w komandzie murarzy. W styczniu 1945 roku osadzono go w obozie Bergen-Belsen, a następnie Politz i Barth.

Do Polski znajdującej się w nowych, powojennych realiach powrócił w czerwcu 1945 roku.
Stanisławowi Szuro nie dane było odpocząć o tragicznych latach walki okupantem niemieckim w konspiracji i pobycie w obozach. Znowu chwyta za broń, ponieważ jak wielu polskich patriotów (Żołnierzy Niezłomnych), nie godzi się z sowietyzacją Polski. Walczy z nowym ustrojem przyniesionym na bagnetach Armii Czerwonej i wprowadzanym przez jej czerwonych popleczników nad Wisłą.
Wstępuje w struktury związku Liga Walki z Bolszewizmem i walczy z władzą ludową. Sama zaś Liga Walki z Bolszewizmem działała w okresie od początku 1946 do marca 1947 w Krakowie i powiecie chrzanowskim, będąc powiązana z Narodową Organizacją Wojskową i Stronnictwem Narodowym.

Niestety działalność niepodległościową Stanisława Szuro przerywa aresztowanie UB (Urząd Bezpieczeństwa). W dniu 27 listopada 1946 roku zostaje zatrzymany i oskarżony o udział w związku Liga Walki z Bolszewizmem wraz z innymi osobami. Dziewięcioro z nich zostaje skazanych na śmierć. Wśród nich znaleźli się studenci krakowskich uczelni. Ówczesna prasa gadzinowa przedstawiała ich jako członków bandy rabunkowej NSZ (Narodowe Siły Zbrojne).

3 lutego 1947 roku staje przed Wojskowym Sądzie Rejonowym w Krakowie. Procesowi sądowemu przewodniczył ppłk Julian Polan-Haraschin. Podczas rozprawy Stanisław Szuro zostaje oskarżony i uznany winnym usiłowania konfiskaty broni dwóm członkom PPR, pieniędzy ze spółdzielni „Hurt Mięsa”, składu cukru „Lasek”; konfiskaty pieniędzy z Państwowej Fabryki Cykorii Francka, spółdzielni kredytowej „Oszczędność”, Państwowych kamieniołomów i Wapienników „Liban”; konfiskaty 2 rewolwerów „Nagan” członkowi PPR z Zalasia. Został uznany winnym pobicia dwóch funkcjonariuszy UB, zamiaru dokonania zamachu na funkcjonariusza UB, udzielenia pomocy w likwidacji członka PPR, usiłowania konfiskaty pieniędzy, złota i kosztowności lekarzowi, przechowywania pistoletu P38.

Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie, Stanisław Szuro zostaje skazany na karę śmierci, którą 17 marca 1947 roku, na mocy amnestii z 22 lutego 1947 roku, złagodzono do 15 lat więzienia. W komunistycznych więzieniach w Rawiczu i we Wronkach przebywał w okresie od 20 czerwca 1947 roku do 22 sierpnia 1955 roku. 19 maja 1956 roku darowano mu karę utraty praw honorowych i utraty mienia. 13 lipca 1956 roku Sąd Wojewódzki w Krakowie w ramach odwilży zwolnił go z odbywania reszty kary. Został zwolniony z więzienia trzy dni później.

Stanisław Szuro po wyjściu z więzienia w lipcu 1956 r., kończy studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako nauczyciel, pedagog i wychowawca pracował w bursach akademickich i szkołach średnich, m.in.: w Liceum Ogólnokształcącym Zakonu Pijarów im. Stanisława Konarskiego w Krakowie, Niższym Seminarium Duchownym Ojców Franciszkanów w Wieliczce. W wolnej Polsce w dniu 22 lutego 1994 roku zostaje zrehabilitowany. W swoim życiowym dorobku pełni funkcje społeczne. Przez lata był prezesem Oddziału Krakowskiego Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. W 2008 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczonym przez śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

Do dnia dzisiejszego Stanisław Szuro pomimo podeszłego wieku (w 2020 r. kończy 100 lat) nadal uczestniczy w wielu uroczystościach patriotycznych (Uroczystości Patriotyczno – Religijne na Górze Śmierci w Paszczynie), czy spotkaniach w instytucjach kultury i nauki Krakowa, Wieliczki oraz wielu innych miejscach Polski. Na spotkaniach tych, jako historyk, kombatant i żywy świadek historii wygłasza prelekcje na różne tematy historyczne. Większość z nich poświęcona jest polskim konfliktom zbrojnym w XIX i XX wieku. Jest częstym gościem Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Cykl Jego wykładów cieszy się sporą oglądalnością na kanale internetowym YouTube. Stanisław Szuro został także członkiem Kapituły Honorowej Nagrody im. Danuty Siedzikówny „Inki”.

Ożenił się w 1958 r. z Danutą Gelles, z którą ma dwóch synów, pięcioro wnuków i siedmioro prawnuków.
W 2018 roku Stanisław Szuro wraz z synem Janem w 2018 roku wydał swoje wspomnienia biograficzne w książce pt. „I tak będę żył”.

I tak bede zyl Jan Szuro