24 stycznia 2017 r. (wtorek) w Dębicy odbędą się obchody IX Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Program Obchodów:
9:00 – 10:00 Projekcja filmu pt. Chleba naszego powszedniego, o rodzinie Ulmów i innych osobach, które w czasie II wojny światowej ratowały Żydów z Markowej. Producent filmu Miejski Dom Kultury w Łańcucie, pomysłodawca: Andrzej Piechowski, realizacja: Katarzyna i Mirosław Mazurkiewiczowie, reżyseria fabuły: Kornel Pieńko, zdjęcia: Kamil Krawiec (Muzeum Regionalne w Dębicy, ul. Ratuszowa 4 )
10:00 – 11:00 Sesja naukowa dla młodzieży szkół gimnazjalnych pt. „Historia Żydów Dębickich” (Muzeum Regionalne w Dębicy, ul. Ratuszowa 4 )
11:00–12:00 Uczczenie pamięci w parku jordanowskim, w miejscu po byłym getcie żydowskim w 75. rocznicę jego likwidacji (Park Jordanowski, ul. Głowackiego)
12:15–12:45 Uczczenie pamięci Leokadii i Aleksandra Mikołajków, ratujących Żydów podczas II wojny światowej (Plac Mikołajkowów)
13:15–13:45 Uczczenie pamięci ok. 500 Żydów dębickich zamordowanych przez hitlerowców w masowej egzekucji w lipcu 1942 r. (Pomnik na zbiorowej mogile w lesie Wolica koło Dębicy)
Organizatorzy: Burmistrz Miasta Dębicy, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Dębickiej, Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Zakład Historii i Kultury Żydów IH Uniwersytetu Rzeszowskiego, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, Podkarpackie Kuratorium Oświaty i Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli.
Z kart historii o losach Żydów z Dębicy i okolic:
Pierwszym obozem pracy przymusowej zorganizowanym w Pustkowie był obóz pracy dla Żydów. Powstał on w roku 1940 i w zmieniających się formach istniał do końca okupacji. Latem 1940 r., okoliczne Rady Żydowskie z Tarnowa, Pilzna, Dębicy, Ropczyc i Sędziszowa zostały zobowiązane do wyznaczenia określonej liczby, zdolnych do pracy Żydów celem zatrudnienia ich przy budowie poligonu. Zatrudnionych dowożono codziennie do pracy. Podzielono na 100 osobowe komanda i zmuszono do pracy przy budowie dróg, karczowaniu lasów w miejscach przeznaczonych pod budowę strzelnic i magazynów, kopaniu rowów kanalizacyjnych. Praca wszystkich komand trwała przeciętnie 10-12 godzin dziennie pod strażą esesmanów. 8 listopada 1940 r. żydowscy robotnicy nie powrócili do domów. Zatrzymano ich i umieszczono w jednej z hal fabryki „Lignoza”. Był to początek obozu pracy dla Żydów. W latach 1940 – 1941 kierowano do obozu kolejne transporty więźniów żydowskich z różnych miejscowości, m. in. Białej Podlaskiej czy Krakowa. Sprowadzano też nieliczne grupy z Czech, Niemiec, Węgier i Francji. Ponadto dodać należy, że w lipcu 1942 roku około 200 Żydów z dębickiego getta, wywieziono do obozu pracy przymusowej w Pustkowie. Szacuje się, że w obozie pracy przymusowej w Pustkowie, ogółem życie straciło około 7.5 tysiąca Żydów.
M.M.